Mối liên hệ giữa cảm xúc và tư thế cơ thể

💡 Khi bạn buồn, cơ thể bạn “biểu diễn” điều đó một cách vô thức:

• Bạn có xu hướng cúi đầu, khom lưng, co vai lại – như đang thu mình trước thế giới.
• Nhịp thở trở nên ngắn và nông hơn, khiến lượng oxy cung cấp cho não giảm, dễ dẫn đến giảm tập trung và tăng cảm giác mệt mỏi.
• Cơ thể trong trạng thái “phòng thủ”, ảnh hưởng đến hormone như cortisol, làm tăng mức độ căng thẳng.

📚 Các nghiên cứu tâm lý học mối liên hệ giữa tư thế và cảm xúc

• Tư thế gù hay co rút không chỉ là “kết quả” của cảm xúc tiêu cực, mà còn có thể duy trì hoặc làm trầm trọng thêm những cảm xúc ấy.
• Ngược lại, việc đứng thẳng, mở vai, ngẩng đầu – dù là hành động cố tình – có thể kích thích dopamine và serotonin, tạo cảm giác lạc quan và thoải mái hơn.

Mối liên hệ giữa tư thế và dopamin serotonin

💬 Tư thế không chỉ là ngôn ngữ hình thể – nó là “tấm gương” của cảm xúc nội tâm, và đồng thời là công cụ để điều chỉnh cảm xúc ấy.

Có rất nhiều nghiên cứu khoa học đã khám phá mối liên hệ giữa tư thế cơ thể và sức khỏe tinh thần, đặc biệt là cảm xúc trầm lắng, lo âu và trầm cảm. Dưới đây là một số nghiên cứu tiêu biểu:

📚 1. Peper et al. (2017) – Tư thế ảnh hưởng đến trí nhớ và cảm xúc

• Người tham gia được yêu cầu ngồi thẳng hoặc khom lưng khi hồi tưởng ký ức.
• Kết quả: Tư thế khom khiến họ dễ nhớ lại những ký ức tiêu cực hơn, trong khi tư thế thẳng giúp gợi nhớ ký ức tích cực.
• Gợi ý: Tư thế có thể ảnh hưởng đến quá trình xử lý cảm xúc và ký ức.

🧠 2. Michalak et al. (2014) – Tư thế khom và suy nghĩ tiêu cực

• Nghiên cứu cho thấy tư thế khom kích hoạt các suy nghĩ tiêu cực, cảm giác bất lực và trầm cảm.
• Người tham gia có xu hướng hồi tưởng những từ ngữ mang tính tiêu cực khi ngồi khom.

🧘‍♀️ 3. Veenstra et al. (2017) – Tư thế và khả năng phục hồi cảm xúc

• Người tham gia được đưa vào trạng thái tâm lý tiêu cực, sau đó áp dụng tư thế khom hoặc thẳng.
• Kết quả: Tư thế thẳng giúp phục hồi cảm xúc nhanh hơn, giảm suy nghĩ tiêu cực và tăng khả năng điều chỉnh cảm xúc.

📊 4. Taleb et al. (2023) – Tổng quan hệ thống về trầm cảm và tư thế

• Tổng hợp 23 nghiên cứu từ năm 2000–2022.
• Kết luận: Người bị trầm cảm thường có tư thế khom, đầu cúi, vai rút, và có xu hướng bị biến dạng cột sống như gù lưng, đầu đưa ra trước.

🧬 5. Lin & Broadbent (2023) – Tư thế và cảm xúc trong nghiên cứu định tính

• Người tham gia được yêu cầu giữ các tư thế khác nhau (mở rộng, co rút, trung tính).
• Tư thế khom liên quan đến cảm giác buồn bã, mất kiểm soát; tư thế thẳng liên quan đến sự tỉnh táo và tự tin.

💡 Những nghiên cứu này cho thấy rằng tư thế không chỉ là biểu hiện của cảm xúc, mà còn có thể tác động ngược lại đến cảm xúc và trạng thái tinh thần. Việc điều chỉnh tư thế có thể là một công cụ hỗ trợ tâm lý đơn giản nhưng hiệu quả.

4 nhóm tư thế xấu và trạng thái tâm lý kèm theo

🧠 Nguyên nhân hình thành tư thế sai – theo nghiên cứu khoa học

Nguyên nhân	Nghiên cứu tiêu biểu
📱 Sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều	Markova et al. (2024): Ngồi lâu với tư thế cúi đầu gây căng thẳng cột sống thắt lưng
🪑 Ngồi lâu, ít vận động	Feng et al. (2024): Sinh viên đại học có tỷ lệ tư thế sai lên đến 65.5% do lối sống ít vận động
😔 Cảm xúc tiêu cực, stress kéo dài	Peper et al. (2017): Tư thế gù làm tăng khả năng hồi tưởng ký ức tiêu cực và giảm năng lượng
🧬 Yếu tố sinh học & cơ xương	Taleb et al. (2023): Trầm cảm liên quan đến biến dạng cột sống như gù lưng, đầu đưa ra trước
🧘 Thiếu hoạt động thể chất	Salsali et al. (2023): Thiếu vận động làm tăng nguy cơ lệch tư thế, đặc biệt ở người trẻ

Giải pháp khắc phục tư thế sai

✅ Biện pháp khắc phục tư thế sai – theo nghiên cứu thực nghiệm

Giải pháp	Hiệu quả theo nghiên cứu
🧘‍♂️ Spiral Stabilization (Kéo xoắn cơ thể)	Xue Song et al. (2025): Cải thiện đáng kể các góc lệch tư thế chỉ sau 4 ngày tập luyện
🧍 Tập SNPE (Self-Natural Posture Exercise)	Seo & Lee (2024): Giảm đau, cải thiện lệch đầu, lệch khung chậu, tăng sức mạnh cơ
🧠 Tái huấn luyện thần kinh (Neural Retraining)	Myohab Guide (2025): Giúp não bộ “lập trình lại” tư thế đúng thông qua bài tập nhận thức
🪑 Điều chỉnh không gian làm việc	Ordean et al. (2022): Ghế công thái học và cảm biến giúp cảnh báo tư thế sai khi ngồi
🏃‍♀️ Tăng cường vận động thể chất	Salsali et al. (2023): Vận động giúp cải thiện chức năng cơ và hỗ trợ tư thế đúng

💡 Tóm lại: Tư thế sai không chỉ do thói quen xấu mà còn liên quan đến cảm xúc, môi trường sống và sinh lý cơ thể. Việc khắc phục cần kết hợp giữa nhận thức, vận động, điều chỉnh không gian sống và can thiệp chuyên sâu như Spiral Stabilization hay SNPE.

Dưới đây là một số hình minh họa trực quan về các phương pháp tập luyện cải thiện tư thế mà bạn có thể tự tập tại nhà:

Nguồn thông tin:

1www.mdpi.com 2www.researchsquare.com 3theneurodivergentcollective.com 4bmcpublichealth.biomedcentral.com 5bmcsportsscimedrehabil.biomedcentral.com