Tổn thương phần mềm quanh thân đốt sống là cách bác sĩ mô tả khi trên phim MRI hoặc CT thấy có bất thường ở các mô mềm nằm sát bên ngoài thân đốt sống (không phải chính xương). Các mô mềm này bao gồm cơ cạnh cột sống, dây chằng, mạch máu, mô mỡ và đôi khi cả tổ chức thần kinh.
>>Hiểu nhanh các thuật ngữ trên phim MRI cột sống
🩺 Nguyên nhân thường gặp
- Chấn thương: Sau gãy hoặc lún đốt sống, phần mềm quanh đó có thể bị tụ máu, phù nề.
- Viêm nhiễm: Nhiễm trùng cột sống (ví dụ viêm xương – tủy, lao cột sống) thường gây phù nề, áp‑xe mô mềm quanh thân đốt sống.
- Khối u: Một số khối u xương hoặc di căn có thể lan ra mô mềm cạnh đốt sống.
- Thoái hóa: Thoái hóa lâu ngày có thể làm dây chằng và cơ cạnh sống dày lên, gây tín hiệu bất thường trên MRI.
🩺 Dây chằng cạnh sống dày lên
- Dây chằng vàng (ligamentum flavum) là dây chằng nằm phía sau cột sống, giúp giữ vững các đốt sống.
- Khi thoái hóa lâu ngày, dây chằng này có thể phì đại/dày lên, chiếm thêm không gian trong ống sống.
- Hậu quả: gây hẹp ống sống, chèn ép tủy hoặc rễ thần kinh, dẫn đến đau lưng, tê hoặc yếu chân tay.
🩺 Cơ cạnh sống dày lên
- Cơ cạnh sống là nhóm cơ chạy dọc hai bên cột sống, giữ thăng bằng và hỗ trợ vận động.
- Khi có thoái hóa, viêm, hoặc chấn thương, cơ cạnh sống có thể bị phù nề, co cứng hoặc phì đại.
- Trên MRI, bác sĩ thấy cơ dày hơn, tín hiệu thay đổi.
- Hậu quả: gây đau lưng mạn tính, hạn chế vận động, đôi khi là phản ứng bảo vệ khi cột sống bị tổn thương.
📉 Ý nghĩa lâm sàng
- Nếu chỉ phù nề nhẹ: thường là phản ứng sau chấn thương hoặc thoái hóa, có thể hồi phục.
- Nếu có khối mô mềm lớn: cần phân biệt giữa viêm, áp‑xe hay khối u.
- Nếu kèm theo xẹp đốt sống hoặc đau nhiều: bác sĩ sẽ xem xét thêm xét nghiệm máu, sinh thiết hoặc điều trị đặc hiệu.
🔑 Kết luận
“Tổn thương phần mềm quanh thân đốt sống” không phải là một chẩn đoán cụ thể, mà là mô tả hình ảnh học. Nó cho thấy có bất thường ở mô mềm cạnh xương, có thể do chấn thương, viêm, thoái hóa đốt sống hoặc khối u. Để biết chính xác nguyên nhân, cần kết hợp với triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm và đôi khi sinh thiết.
📚 Nguồn tham khảo y khoa:
- Radiopaedia – Paraspinal soft tissue abnormalities
- American Journal of Roentgenology – MRI of spinal infections and soft tissue involvement
- Spine-health – Spinal trauma and surrounding soft tissue changes

0909 695 502