Rách nhân nhầy đĩa đệm

“Rách nhân nhầy đĩa đệm” là cách gọi dân gian mô tả tình trạng nghiêm trọng của bệnh lý đĩa đệm, mà trong y học được gọi chính xác là Thoát vị Đĩa đệm (Herniated Disc)

Đây là tình trạng nhân nhầy (phần chất lỏng dạng gel bên trong đĩa đệm) thoát ra ngoài thông qua vết rách ở bao xơ (vòng sụn) bên ngoài, chèn ép lên các rễ thần kinh hoặc tủy sống, gây ra các triệu chứng đau và tê bì dữ dội.

🔬 Thoát Vị Đĩa Đệm (Rách Nhân Nhầy) là gì?

Đĩa đệm nằm giữa hai đốt sống, hoạt động như một bộ phận giảm xóc. Nó gồm hai thành phần chính:

1. Bao xơ (vòng sụn): Lớp vỏ dai, chắc chắn bên ngoài.

2. Nhân nhầy: Chất lỏng dạng gel nằm ở trung tâm.

Khi bạn nói “rách nhân nhầy,” tức là:

• Lớp bao xơ bị nứt hoặc rách hoàn toàn.

• Nhân nhầy bên trong tràn ra ngoài qua vết rách đó.

• Khối nhân nhầy này chèn ép trực tiếp vào rễ thần kinh hoặc tủy sống gần đó, gây ra các cơn đau và triệu chứng thần kinh.

Đây là giai đoạn tiến triển sau tình trạng phồng đĩa đệm (lồi đĩa đệm) mà bao xơ còn nguyên vẹn.

⚡ Triệu Chứng Điển Hình

Triệu chứng của thoát vị đĩa đệm thường rõ rệt và dữ dội hơn so với phồng đĩa đệm, phụ thuộc vào vị trí đĩa đệm bị rách:

1. Thoát vị Đĩa đệm Thắt Lưng (Phổ biến nhất)

• Đau Thần kinh Tọa: Cơn đau nhức, buốt bắt nguồn từ lưng dưới (thắt lưng) và lan xuống mông, mặt sau đùi, cẳng chân, có thể đến bàn chân hoặc các ngón chân (thường chỉ ở một bên cơ thể).

• Đau tăng lên: Khi ho, hắt hơi, rặn, cúi gập người về phía trước hoặc ngồi lâu.

• Tê bì và Yếu cơ: Cảm giác tê bì, châm chích (kiến bò) hoặc mất cảm giác ở chân và bàn chân. Giai đoạn nặng có thể dẫn đến yếu cơ, khó khăn khi đi lại.

2. Thoát vị Đĩa đệm Cổ

• Đau cổ lan xuống tay: Cơn đau từ vùng cổ vai gáy lan xuống bả vai, cánh tay, cẳng tay và các ngón tay.

• Tê bì ngón tay: Tê bì, mất cảm giác hoặc cảm giác châm chích ở tay và ngón tay (thường là ngón cái, ngón trỏ).

• Yếu cơ tay: Giảm khả năng cầm nắm, khó thực hiện các động tác khéo léo.

⚠️ Biến chứng Nghiêm trọng (Cần cấp cứu)

Trong những trường hợp thoát vị lớn chèn ép toàn bộ chùm rễ thần kinh ở thắt lưng (Hội chứng chùm đuôi ngựa), người bệnh có thể bị:

• Đau lưng dữ dội kèm theo rối loạn chức năng bàng quang và ruột (bí tiểu, tiểu không tự chủ, đại tiện không tự chủ).

• Yếu hoặc liệt cả hai chân.

🩺 Nguyên nhân chính

Nguyên nhân dẫn đến rách bao xơ và thoát vị nhân nhầy tương tự như phồng đĩa đệm, nhưng thường do tác động lực lớn hơn hoặc sự thoái hóa lâu dài:

• Thoái Hóa (Lão hóa): Quá trình tự nhiên làm đĩa đệm mất nước, giảm tính đàn hồi và khiến bao xơ bị giòn, nứt.

• Chấn Thương Đột Ngột: Tai nạn, té ngã, hoặc nâng vật nặng sai tư thế đột ngột tạo áp lực cực lớn làm rách bao xơ.

• Áp Lực Lặp Đi Lặp Lại: Vận động sai tư thế, xoay người, cúi gập người thường xuyên trong công việc.

• Thừa Cân/Béo Phì: Tăng gánh nặng thường xuyên lên cột sống thắt lưng.